Spóźniona spłata pożyczki lub raty kredytu - co zrobić?

Nie zapłaciłeś raty kredytu lub pożyczki w terminie? A może z powodu chwilowej utraty płynności finansowej wiesz, że nie uda Ci się zapłacić raty przed jego upływem? W artykule dowiesz się, jakie konsekwencje grożą za niezapłacenie raty w terminie, a także co zrobić, aby ich uniknąć.

Niezapłacona rata terminu – po pierwsze, ureguluj zaległość

Jeśli spóźniasz się z płatnością raty, najważniejsze jest jak najszybsze uregulowanie zaległości. Nawet jednodniowe opóźnienie jest traktowane jako naruszenie umowy kredytowej.  Opóźnienia w spłacie kredytu mogą zdarzyć się z różnych powodów – od zwykłego przeoczenia terminu, przez zbyt późno wysłany przelew, po nagły wzrost raty kredytu hipotecznego czy poważne problemy finansowe. Jeśli zwłoka wynika wyłącznie z przeoczenia, warto od razu uregulować wpłatę, ponieważ jednodniowe opóźnienia zazwyczaj nie niosą ze sobą konsekwencji.

Co zrobić, jeśli nie mogą zapłacić raty w terminie?

Jeśli wiesz z wyprzedzeniem, że nie dasz rady opłacić raty kredytu lub pożyczki w terminie, nie pozostawaj bierny, ponieważ możesz zawczasu zapobiec konsekwencjom. Instytucja finansowa może zaproponować różne rozwiązania. Zazwyczaj przedstawione zostaną Ci następujące opcje:

• wniosek o przesunięcie terminu płatności – złożysz go przez bankowość internetową, infolinię lub w oddziale instytucji finansowej, w przypadku pozytywnego rozpatrzenia wniosku zyskasz dodatkowy czas na zebranie środków;
• wakacje kredytowe – pozwalają na zawieszenie spłaty jednej lub kilku rat (zazwyczaj od 1 do 3 miesięcy), mogą być rozwiązaniem w przypadku czasowego braku płynności finansowej.

Jakie konsekwencje grożą za niespłacenie pożyczki lub kredytu w terminie?

Brak spłaty raty zawsze wiąże się z konsekwencjami finansowymi i prawnymi. Na początku bank przypomina o płatności, ale z czasem działania stają się bardziej stanowcze i mogą realnie wpłynąć na finanse dłużnika czy późniejszą zdolność kredytową.

Jakie są najczęstsze konsekwencje opóźnień w spłacie rat kredytów lub pożyczek?

• Przy 1 dniu zwłoki zazwyczaj przypomina o zaległości, wysyłając powiadomienie SMS-em.
• Przy opóźnieniu powyżej 7 dni mogą zostać naliczone karne odsetki. Bank lub firma pożyczkowa może rozpocząć działania windykacyjne, a także dokonać wpisu do Biura Informacji Kredytowej.
• Przy opóźnieniu przekraczającym 30 dni otrzymasz oficjalne wezwanie do zapłaty z wyznaczonym terminem i informacją o możliwym wypowiedzeniu umowy.
• Przy opóźnienia wynoszącym 2-3 miesiące następuje wypowiedzenie umowy, postawienie całego kredytu w stan natychmiastowej spłaty, a następnie skierowanie sprawy do sądu i komornika.

Jakie działania podejmują instytucje finansowe wobec dłużników?

Banki i firmy pożyczkowe mają określone procedury wobec osób zalegających ze spłatą rat. Na początku są one łagodniejsze, ale z czasem mogą prowadzić nawet do zajęcia majątku przez komornika.

Do standardowych działań należą:

• wysyłanie przypomnień telefonicznych, SMS-owych lub listownych;
• naliczanie odsetek karnych za każdy dzień opóźnienia;
• wysyłanie oficjalnych wezwań do zapłaty z wyznaczonym terminem (minimum 14 dni roboczych);
• czynności windykacyjne prowadzone przez samą instytucję lub zewnętrzną firmę, także w miejscu zamieszkania;
• wypowiedzenie umowy kredytowej i żądanie natychmiastowej spłaty całej kwoty;
• skierowanie sprawy do sądu w celu uzyskania nakazu zapłaty;
• egzekucja komornicza obejmująca konto, wynagrodzenie, ruchomości, a w przypadku kredytów hipotecznych – również nieruchomość.

Karne odsetki za opóźnienie spłaty – ile mogą wynieść?

Każda umowa kredytowa zawiera informacje o wysokości odsetek za opóźnienie. Jeśli ich nie określa, stosuje się odsetki ustawowe. Ich wysokość to suma stopy referencyjnej NBP i 5,5 punktu procentowego. Oznacza to, że wysokość odsetek ustawowych za opóźnienie może zmieniać się w zależności od decyzji Rady Polityki Pieniężnej.

Od 3 lipca 2025 roku odsetki ustawowe za opóźnienie wynoszą 10,50%. Oznacza to, że każde opóźnienie w spłacie zwiększa całkowity koszt kredytu i dodatkowo obciąża Twój budżet.

Niezapłacona rata – czy grozi Ci windykacja lub komornik?

Opóźnienie w spłacie oznacza automatyczne rozpoczęcie procesu windykacyjnego. Na początku jest to tzw. miękka windykacja, która ma na celu polubowne rozwiązanie problemu. Tak jak wspominaliśmy wcześniej, kilkudniowe opóźnienie może nie nieść ze sobą żadnych konsekwencji. Egzekucja komornicza następuje dopiero pod sądowym rozstrzygnięciu sporu, a więc po upływie sporej ilości czasu od terminu niezapłacenia raty. W tym okresie istnieje wiele możliwości polubownego rozwiązania sprawy.

W przypadku egzekucji komornik może zająć konto, wynagrodzenie, majątek lub nieruchomość osoby, wobec której toczyło się postępowanie.

Kiedy opóźnienie w spłacie raty trafi do BIK?

Instytucje finansowe przekazują informacje do Biur Informacji Kredytowej z właściwą sobie regularnością. Oznacza to, że przy niefortunnej zbieżności terminów nawet jednodniowe opóźnienie może pojawić się w rejestrze BIK.

Kilkudniowe opóźnienia nie stanowią problemu, ponieważ nie wpływają na ocenę zdolności kredytowej. Dopiero po przekroczeniu 30 dni opóźnienia mogą obniżać scoring. Takie informacje widnieją w rejestrze BIK przez 5 lat, nawet w przypadku spłaty zaległości. Dlatego w warto pamiętać o regularnej spłacie rat lub podjęciu działań, które zapobiegną konsekwencjom w opóźnieniu.